Nog 18 plaatsen

Masterclass

De kunst van het sterven - Ars moriendi

Voor artsen en andere stervelingen

Is een masterclass denken over de dood ingewikkeld, droevig en zwaar? Nee hoor. Zeker niet als u dat doet onder leiding van filosoof Menno de Bree.

Ars moriendi

Descartes wilde 140 jaar worden. Omdat hij hoopte met zijn vorderingen in de wis- en natuurkunde ook de geneeskunde een boost te geven. Wat is geneeskunde immers anders dan sleutelen aan een lichaam dat onder de wetten van de fysica valt? Maar de resultaten van zijn onderzoek vielen wat tegen. Descartes concludeerde toen maar dat hij beter kon inzetten op de ethiek van het sterven. Een onderwerp waarmee filosofen zich al vanaf Socrates bezighielden.

Makkelijker gezegd dan gedaan

'Filosoferen is leren sterven', vatte Montaigne al kernachtig samen. Maar leren sterven is makkelijker gezegd dan gedaan. We gaan allemaal dood, maar stellen het nadenken erover toch vaak uit. Maar ook voor de levenden is er veel uit de traditie van ars moriendi, stervenskunst, te halen. Onze denkbeelden over dood en doodgaan kleuren immers niet alleen hoe wij tegen ons eigen leven en de dood aankijken. Ze kleuren ook de (zorg)relaties die we met anderen hebben. U steekt van deze interactieve masterclass dus niet alleen persoonlijk, maar zeker ook professioneel veel op.

Lees verder

De kunst van het sterven - Ars moriendi

maandag 19 & dinsdag 20 mei 2025

Menno de Bree

Locatie:Parc Broekhuizen

Accreditatie:12 ABAN-punten toegekend

Deelnemers:Maximaal 18 deelnemers

Kosten:€ 1.495

Programma

09:00 Ontvangst en kennismaken
09:30 De masterclass start
11:00 Even pauze
11:30 Vervolg masterclass
13:00 Lunchen
14:00 Vervolg masterclass
15:30 Pauze
16:00 Vervolg masterclass
17:00 Afsluiting dag 1
19:00 Aperitief en genieten van een heerlijk diner
09:00 Start masterclass dag 2 na het ontbijt
10:30 Pauze en tijd om uit te checken
11:00 Vervolg masterclass
12:30 Lunchen en uitwaaien
13:30 Vervolg masterclass
15:00 Pauze
15:30 Vervolg masterclass
17:00 Afsluiting masterclass

Het volledige programma ontvangt u bij aankomst.

Een hoofd vol vragen

In deze masterclass richten we ons op het denken over de dood in de geschiedenis van de filosofie. We hebben het met elkaar over:

  • Wat bedoelen we met dood – en met leven? We bespreken een paar antieke en moderne definities van dood en de problemen die ermee samenhangen.
  • Is de dood een einde van het leven zoals we dat kennen, of is er een hiernamaals? Zo ja, welk deel of aspect van ons leeft er dan voort? Welke consequenties heeft dat voor ons mensbeeld? En als er een hiernamaals is, kunnen we dan nog alleen ‘ons brein zijn’?
  • Is de dood een kwaad of een goed? Volgens de klassieke medische ethiek moest de dood altijd bestreden worden. Maar waarom eigenlijk? Zelfs Socrates twijfelde op zijn sterfbed al wie er nu beter af was: hij of de overlevenden.
  • Mag een mens zelf over zijn dood beschikken? Zelfmoord en euthanasie waren eeuwenlang taboe. Dat had vaak te maken met de invloed van het Christendom. Zijn er ook areligieuze argumenten tegen zelfbeschikking als het gaat om het zelfgekozen levenseinde? Welke argumenten zijn dat?
  • Wat is de relatie tussen de dood en de zin van het leven? Maakt het feit dat we sterfelijk zijn meteen ook het leven onzinnig en absurd? Of is sterfelijkheid nu juist een voorwaarde voor zin? Dat zou kunnen betekenen dat we nu juist niet moeten proberen om heel oud te worden.
  • Hoe moet je je in je leven verhouden tegenover je sterfelijkheid? Dit is de eigenlijke ars moriendi. Diverse posities, zoals ontwikkeld in de geschiedenis van de filosofie, komen aan bod: negeren, contempleren, vechten, accepteren, bagatelliseren et cetera.

Ook laat Menno enkele beroemde sterf- en doodscenes uit de geschiedenis van de filosofie de revue passeren. Zoals de moord op Socrates, de dood van Epicurus, de zelfmoord van Seneca, de grafsteen van Schopenhauer, het uitdoven van Nietzsche en de uitvaart van Sartre.

Lees verder

Locatie

Een pareltje op de Utrechtse Heuvelrug

Culinair landgoed Parc Broekhuizen is een heus pareltje midden in de uitgestrekte natuur van de Utrechtse Heuvelrug. Eeuwenoud en toch heel eigentijds. In dit prachtige landgoed komen historische details van Louis XVI samen met design en kunst van vandaag. En het is genieten in de wereldkeuken van Restaurant Voltaire, bekroond met een Michelinster.

Parc Broekhuizen

Docent

Accreditatie

Schrijf 12 ABAN-punten bij

Voor deze masterclass zijn door het ABAN van de KNMG 12 accreditatiepunten toegekend onder nummer 569647.

De KNMG beschouwt accreditaties door het Accreditatie Bureau Algemene Nascholing (ABAN) als vakinhoudelijke nascholingen omdat de algemene competenties (zoals communicatie, samenwerking en maatschappelijk handelen) tot het vakgebied van iedere geneeskundig specialist en profielarts behoren.

Lees meer over ABAN-punten voor:

Lees verder
Smakend naar meer! Menno de Bree heeft humor en veel kennis.

Marleen Woltman - van Iersel
Radiotherapeut

Prikkelend tot nadenken over levensopvatting en visie op de dood. Menno de Bree een 10! Daagt uit en spiegelt.

Linda Tulner
Geriater

Helemaal perfect! Mooi gekozen voorbeelden, mooie interactie. Zeer boeiend en nuttig.

Bart Jorrit Snel
Anaesthesioloog

Inspirerend en uitlokkend. Kijken en nadenken over eigen zienswijzen en oorspronkelijke herkomst.

Femke Peters
PA

Organisatie een 10!

Jens Peter Hering
Anaesthesioloog

Het was weer heerlijk toeven, uitwaaien en het hoofd opfrissen/prikkelen.

Annebeth Flinterman
Dermatoloog

Inspirerend. De dood wordt van verschillende kanten belicht en zet aan tot "verder denken".

Nicole Kuck-Koot
Dermatoloog

Veel om over na te denken. Echt even genieten (naast leren natuurlijk).

Esther Baptist
Psychiater

Verrassende gezichtspunten. Goed voor iedere dokter.

Jurgen Wijgman
Orthopedisch chirurg

Hele inspirerende dagen om beter te begrijpen hoe en waarom de mens denkt hoe die denkt.

Mirthe Ponsen
Neuroloog

Inspirerend, ontspannend. Loslaten van "oude roestige content".

Judith Herder
Longarts

Noodzakelijke kennis voor iedereen die van het leven houdt.

Robert van Dongen
Anaesthesioloog

Zinvol, vruchtbaar, vitaliserend, nuttig.

Ralph Noll
Psychiater

Inspirerend kleinschalig event waarin veel uitdagende gedachten.

Theo Horsman
Psychiater

Inspirerend.

Jacco van der Lugt
Huisarts

Inspirerend. Stof tot overstijgend nadenken.

Antoinette Scheepmaker
Klinisch geriater

Leerzaam en stof tot nadenken.

Tina van Hemel
Intensivist

Excellent. Topclass. Visie op leven, geluk en dood kan ik in mijn dagelijkse praktijk direct toepassen.

Wilco Peul
Neurochirurg

Een blikverruimende ervaring! Tempo erg prettig, prikkelend. Niet eerder zo lang mijn aandacht kunnen vasthouden. Menno de Bree doceert licht en luchtig, maar toch met diepgang.

Carolien Wijsman
Specialist ouderengeneeskunde/internist

Inspirerend en uitnodigend tot verdere studie en verdieping. Boeiend. Menno is prettig om naar te luisteren. Organisatie: alles klopt!

Harma Meijer
Anaesthesioloog

Pittig, inspirerend. Heel veel stof tot nadenken.

Saskia Hermans
Huisarts

Blij meer inzicht gekregen te hebben in de kunst van het sterven.

Esther Edelenbos
Kinderarts

Heel inspirerend om twee dagen op een fundamentele manier en voor mij heel anders dan ik gewend ben met de dood bezig te zijn. Het gaf nieuwe energie.

Mascha Kuijpers
Klinisch geriater

Een heel andere manier van kijken naar en denken over de dood. Boeiend en inspirerend.

Edith Meijers
Specialist ouderengeneeskunde

Inspirerend, food for thought.

Edith Beishuizen
Internist

Een verhelderende blik op de dood en dingen die daarmee samenhangen (suïcide, abortus, euthanasie etc.)

Cathelijne Gorter de Vries
Neuroloog

Laat je diep nadenken over het leven en de dood.

Thea Heersema
Neuroloog

Stimulerend.

Nienke Hommes
Internist / nefroloog

Inspirerend, vrolijk, met humor.

Jelle Miedema
Longarts

Inspirerend en weer een aanzet tot lezen, praten, nadenken. Knap hoe Menno de Bree de lijn vasthoudt ondanks alle vragen en hoe hij twee dagen mijn aandacht weet vast te houden.

Carla Molthof
Specialist ouderengeneeskunde

Inspirerend, verdiepend, bijdragend.

Martijn Garretsen
Specialist ouderengeneeskunde

Deze masterclass beschouwt de dood in al haar filosofische aspecten en zet aan tot denken over eigen sterfelijkheid en verhouding daartoe. Breed overstijgend. Fantastisch programma.

Annette Compter
Neuroloog

Waardevol.

Saskia van der Wal
Uroloog

Verdieping over de dood.

Friso Zandberg
Longarts

Een interessante inleiding in de filosofie over de dood. Goede onderbouwing.

Stephan van den Brand
Huisarts

Fantastisch om op een andere manier geprikkeld te worden en na te denken over de ziel en de dood. Menno is een fijne spreker: duidelijke uitleg van voor mij nieuwe materie. Luchtig.

Merel van Sante
SEH-arts

Leerzame masterclass met oefening in filosofisch redeneren met doordenken over hoe je naar de dood/overgang in het leven kunt kijken/redeneren.

Petra Gademan
Huisarts

Een motivatie om (nog) beter te gaan denken.

Hanneke van West
Orthopedisch chirurg

Inspirerend!

Maureen Smeets
Ouderenpsychiater

Zeer nuttig voor mijn werk als huisarts. Uitdagend en inspirerend. Even heel iets anders.

Marieke Verhaar
Huisarts

Inspirerend. Voor herhaling vatbaar.

Maureen Smeets
Ouderenpsychiater

Zoveel verdieping in zo'n korte tijd. Zeldzame uitdaging. Inspirerend en prikkelend. Verdiepend.

Nienke Scheurer
Kinderarts

Vernieuwend en verbredend. Interactief en flexibel. Deze masterclass zorgt ervoor dat je op een andere manier nadenkt over de waarden en normen die je hebt.

Hannah Coutinho
Huisarts

Prikkelend en inspirerend. Menno de Bree is didactisch uitstekend.

Hans Maring
Huisarts

Interessant, verdiepend, prettig en gebracht met humor.

Marian Avis
Verpleegkundig specialist

Menno is als geen ander in staat om je te laten twijfelen en dan toch weer houvast te bieden in de wereld van de filosofie. Een cadeau aan jezelf, uitstekend verzorgd en een prikkelend en uitdagend programma.

Ingrid Koeter
Uroloog

Ik geef de inhoud een 10: Deze masterclass geeft de essentie van de filosofie omtrent de dood. Inspirerend, luchtig en laconiek. Heerlijk om naar Menno de Bree te luisteren.

Evert Jansen
Hartchirurg

Anders dan anders. Verdiepend.

Leonora Louter
Internist-ouderengeneeskunde

Duidelijk en inspirerend.

Hetty de Rooij
Gynaecoloog

Goede uitleg, achtergrond, begrijpelijk. Inspirerend en prikkelend.

Rachel Bogers
Geriater

Goede combinatie van onderwerp en inhoud, mede-cursisten en ambiance.

Marieke Hartgerink
Geriater

Een welkome afwisseling in het dagelijks doktersbestaan.

Marieke Hartgerink
Geriater

Zeer goed.

Lesley Kensmil
Kinder-anesthesioloog

Denken over dood gaat vooral over leven.

Michiel Tebbes
SEH-arts

Geweldig verzorgd, heerlijke presentaties. Smaakt naar meer.

Anke Schuurhuis
Anesthesioloog

Inspirerend. Het stimuleert mij tot lezen net als de vorige cursussen.

Anke Schuurhuis
Anesthesioloog

Inspirerend, zet aan tot nadenken. Goed verzorgd. Inhoudelijk interessant.

Nicole Zeelen
Psychiater

Het stemt (opnieuw) tot nadenken.

Frank Eggelmeijer
Reumatoloog

Leerzaam en Moeilijk. Menno is een vlotte spreker.

Kees Punt
Anesthesist-intensivist

Bijzonder verfrissend en verruimend.

Martijn Verkade
Internist/intensivist

Zeer onderhoudend, inspirerend.

Maarten van den Berg
Cardioloog

Een prachtig inzicht en overzicht in denken over dood en leven. Zoveel associaties en aansluitende inzichten. Veel veel dank.

Sandra Wesdorp Tan
Verzekeringsarts

Ziel prikkelend en stimulerend.

Sandra Wesdorp Tan
Verzekeringsarts

Een cursus die onbewust in je (professionele) leven diepgang geeft.

Mark van Iperen
Anesthesioloog

Leerzame, plezierige ervaring.

Pauline Nesselaar
Psychiater

Menno de Bree is continue onderhoudend.

Pauline Nesselaar
Psychiater

Een cursus waarin ik heb geleerd hoezeer denken over sterven en dood bepaald is door de tijd waarin we leven en de dominante denkers van onze en eerdere tijd.

Antje Spijker-Huijges
Huisarts

Heerlijk onderdompelen in kennis met gymnasiale warmte toegespitst op de medische vraag van alle (werk)dag.

Catrien van der Meer
Intensivist

Een uitdagende en inspirerende cursus.

Karl Wettstein
Psychiater

Zeer toepasbaar, zeker als psychiater.

Mahinder Hanoeman
Psychiater

Zeer waardevol om met andere collega’s belangrijke onderwerpen te bespreken vanuit filosofisch perspectief.

Ingrid Frohn-Mulder
Kindercardioloog

Boeiend overzicht van de filosofie van de dood.

Harm Wanmaker
Psychiater

Verdiepend, verhelderend, stimulerend tot kritisch denken.

Jenne Wielenga
Internist-hematoloog

Veel achtergrond informatie, aansporend tot kritisch denken.

Jenne Wielenga
Internist-hematoloog

Geeft een verbreding van je kennis over de dood.

Gerda Graveland
Neuroloog

Ongelooflijk dat je levendig geboeid kunt raken door de dood.

Jan Willem Peterse
Psychiater

Mooi concept, eindeloos goed thema, dat gedegen filosofisch uitgediept wordt.

Jan Willem Peterse
Psychiater

Heerlijk om van te genieten.

Roel Wichers
Psychiater

De locatie kan niet beter!

Roel Wichers
Psychiater

Menno de Bree is voortreffelijk!

Roel Wichers
Psychiater

Heel veel nieuwe zaken geleerd.

Roel Wichers
Psychiater

Interactief kunnen genieten.

Roel Wichers
Psychiater

Zeer veel kennis en wijsheid.

Roel Wichers
Psychiater

Kosten

Deelname aan deze masterclass kost € 1.495

Deze prijs is inclusief:
Alle studiematerialen
Uitgebreide lunches
Heerlijk diner
Overnachting en ontbijt

Brainfeed is ingeschreven in het Centraal Register Kort Beroepsonderwijs (CRKBO). Hiermee voldoen we aan de kwaliteitscode voor opleidingsinstellingen en kunnen we onze nascholingen btw-vrij aanbieden.

Werkt u voor het UWV? Lees dan hier verder.

Ik heb een vraag

Cookies

Brainfeed gebruikt verschillende soorten cookies om de website te analyseren te verbeteren. Wilt u dit liever niet? Klik dan op minimale cookies. Lees ons Privacy statement en cookiebeleid.

Cookies accepteren Minimale cookies